Detachering en/of bemiddeling; Wetsvoorstellen en andere ontwikkelingen van belang voor de zzp-er
In dit artikel wordt het verschil tussen uitzending,
detachering en bemiddeling kort aangegeven (met het oog op de
belastingdienst), dat ook van belang kunnen zijn voor een freelancer
en/of zzp-er. Daarna wordt aankomende wetgeving kort behandeld en zullen
enkele andere politieke ontwikkelingen besproken worden. Verder zullen
deze ontwikkelingen afgezet worden tegen situaties in enkele ons
omringende landen, waar het al dan niet economisch beter gaat dan hier.
VERSCHIL UITZENDING/DETACHERING EN BEMIDDELING
Er is een verschil tussen uitzending,
detachering en bemiddeling. Een bemiddelaar is namelijk een
tussenpersoon die de twee partijen bij elkaar brengt waarvoor hij een
vergoeding krijgt en waarna zijn rol is uitgespeeld. Bij een detachering
is het (detacherings)bureau de opdrachtgever en speelt de klant die het
bureau benadert verder geen rol in de communicatie.
Het verschil is van belang voor de
zzp-er (of freelancer) die zijn belastingformulier in moet vullen. De
belastingdienst maakt namelijk ook een belangrijk onderscheid tussen
detachering en bemiddeling die al dan niet ongunstiger voor het inkomen
van de zzp-er kunnen uitpakken.
Onderscheid volgens Belastingdienst
De belastingdienst beschouwd het werken
via een uitzend- of detacheringsbureau in het algemeen als een
dienstbetrekking bij het betreffende bureau. Wanneer er als zelfstandig
ondernemer een enkele keer voor een dergelijk bureau gewerkt wordt, ziet
de belastingdienst dat ook als het zijn van ‘ondernemer’. Bij een
zuivere vorm van bemiddeling neemt de belastingdienst ook aan dat de
zzp-er echt een zelfstandige ondernemer is.
Iets anders kan het liggen bij het
werken voor een detacheerder die tegelijkertijd een (detacherings)bureau
is en/of een bemiddelaar. Het belangrijkste verschil tussen uitzenden
of detacheren en bemiddelen is, dat het risico van (betaling voor) de te
verrichtten werkzaamheden bij de opdrachtnemer (de zzp-er) ligt,
terwijl bij detachering de gedetacheerde zijn loon ontvangt ongeacht
ontevredenheid over bijvoorbeeld de prestatie (risico ligt bij
detacheringsbureau).
Alle verschillen tussen uitzending, detachering en bemiddeling nog even kort op een rij:
-
-in een tabel door de Belastingdienst;
-
-en op deze site van Lancelots voor en door freelancers;
De verschillen kunnen dus gevolgen
hebben voor de toekenning van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) door de
belastingdienst, en in het bijzonder de af te dragen danwel in te
houden (o.a. winst- en inkomsten)belastingen en (sociale) premies.
VAR - Verklaring Arbeidsrelatie
De Belastingdienst heeft in het belang
van zowel de zzp-er als de opdrachtgever een zogenaamde ‘Verklaring
Arbeidsrelatie (VAR)’ ter beschikking gesteld. In dit formulier moeten
een aantal vragen over de onderneming beantwoord worden, waarna de
belastingdienst vaststelt of het echt gaat om een ‘onderneming’. Deze
vaststelling is bindend sinds 1 januari 2005. Opdrachtgevers worden ook
gecontroleerd of de freelancers die ze inhuren in het bezit zijn van een
VAR. Het belang van de VAR voor de belastingdienst is uiteraard of en
bij wie hij welke premies en belastingen dienst te innen.
Er bestaan 4 vormen VAR’s, waarvan de VAR-WUO en de VAR-ROW het meest van belang zijn voor zzp-ers/freelancers:
-
-VAR Winst Uit Onderneming (VAR-WUO): het zijn van ondernemer voor de inkomstenbelasting. Voor de meeste freelancers is een VAR-WUO gunstig. De VAR-WUO geeft de opdrachtgever zekerheid dat geen loonbelasting en premie volksverzekeringen ingehouden hoeven te worden;
-
-VAR Resultaat uit Overige Werkzaamheden (VAR-ROW): het zijn van zelfstandige, maar niet de fiscale status van een ondernemer voor de inkomstenbelasting hebbend;
-
-VAR-Loon: de inkomsten behoren tot loon uit dienstbetrekking (arbeidsovereenkomst);
-
-VAR Directeur-Grootaandeelhouder (VAR-DGA): de inkomsten zijn voor rekening en risico van een vennootschap (B.V., N.V., Vof, maatschap etc.).
Er bestaan verschillende websites die het invullen van de VAR kunnen vergemakkelijken. Zie de onder andere de website van de Belastingdienst, antwoordvoorbedrijven.nl en Lancelots.
WETSVOORSTELLEN
-
-Voorstel van wet tot wijziging van de Wet minimumloon en minimum vakantiebijslag (33 623) in verband met het van toepassing verklaren van die wet op nader bepaalde overeenkomsten van opdracht. (incl. Memorie van Toelichting).
Het wetsvoorstel regelt dat het wettelijk minimumuurloon
en de minimumvakantiebijslag ook gaan gelden voor personen die tegen
beloning arbeid verrichten op basis van een overeenkomst van opdracht,
tenzij zij dit doen in zelfstandige uitoefening van beroep of bedrijf.
Het voorstel is eigenlijk in het leven geroepen als gevolg van de
toestanden rondom met name de ‘zzp-postbode’ tegemoet te komen.
Bij een van de grootste postbedrijven
van Nederland had men na reorganisatie van arbeidsplaatsen m.b.v. het
UWV vele postbodes ontslagen en laten omscholen tot ‘zzp-postbode’ om
hen in die hoedanigheid vervolgens weer in te huren.
Echter bleek in praktijk dat onder
andere de beloning niet in verhouding stond tot de verrichte
werkzaamheden. Dit terwijl de opdrachtovereenkomst inhoudelijk erg veel
gelijkenis vertoonde met een arbeidsovereenkomst van een postbode, een
postbode in dienstbetrekking. Er bestond bijvoorbeeld een duidelijke
gezagsverhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer; opdrachtgever
gaf taken en aanwijzingen aan, het risico lag bij de opdrachtgever, etc.
De ‘zzp-postbodes’ vonden dat daarmee
hun positie ten opzichte van een postbode in dienst bij hetzelfde
postbedrijf (dus met een arbeidsovereenkomst) achtergesteld was, hetgeen
indruist tegen Europese regels aangaande bescherming van de werknemer.
Bovendien vonden zij dat dit ook als een vorm van oneerlijke
concurrentie gezien kon worden.
Na enkele stakingen van de betreffende
postbodes heeft de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend die
zzp-ers/freelancers in dergelijke gevallen een minimale bescherming moet
bieden.
Let wel, er is geen sprake van het vastleggen van een minimumloon, maar van een minimumuurloon
en minimum vakantiegeldbijslag regeling. Ook zullen waarschijnlijk nog
nadere regels worden opgesteld die ervoor zorg moeten dragen dat de
‘opdrachtovereenkomst’ als arbeidsovereenkomst wordt aangemerkt voor het
geval deze sterk lijkt op een in dienstbetrekking.
In het laatste geval zou de
rechtsprekende macht ook een belangrijke rol kunnen spelen, maar
wettelijke vastlegging zou voor de betreffende groep gedupeerden beter
zijn, omdat procederen voor vaststelling van rechten nu eenmaal veel
tijd, geld en inspanning kost - hetgeen de betreffende gedupeerde
zzp’er/freelancer nu juist vaak ontbeert.
VERDERE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
Het is inmiddels bekend dat minister
Opstelten (Ministerie van Veiligheid en Justitie) afgelopen zomer
meegedeeld heeft een ‘Taskforce Freelance-bestrijding’ op te leiden (zie
artikel Volkskrant 22 augustus 2013).
Volgens het Ministerie is het de ‘Taskforce’ voornamelijk te doen om
zzp-ers op te sporen vanwege hun kwetsbaarheid als groep, met name omdat
het vaak om hele jonge mensen gaat die zich niet realiseren dat zij als
freelancer/zzp-er geen pensioen opbouwen en geen
arbeidsongeschiktheidsverzekering hebben.
Overigens bestaan er wel mogelijkheden
voor de zzp-er om zich te verzekeren, onder andere door het afsluiten
van speciale collectieve zzp-verzekeringspakketten (zie de link naar
enkele websites: hier, hier en hier), maar kennelijk gebeurt dat volgens de minister nog veel te weinig.
Verder heeft de regering besloten om de
zelfstandigen-aftrek (fiscale regeling) voor deze groep kleine
zelfstandigen binnenkort af te schaffen. Daarmee zullen wellicht ook
naast vele starters, freelancers ontmoedigd worden, omdat zonder deze
aftrek de inkomsten minder zullen worden.
SITUATIE ANDERE EUROPESE LANDEN
In enkele van de ons omringende landen
bestaat een dergelijke fiscale regeling - de zelfstandigen-aftrek -
overigens niet. Soms bestaan er helemaal geen ondersteunende regels
zoals in Frankrijk waar het starten als kleine zelfstandige daarom ook
zeer moeilijk is. Dat zal de komende jaren waarschijnlijk niet
veranderen aangezien de werkeloosheid in Frankrijk de laatste jaren
schrikbarend toegenomen is en een ernstige bankencrisis inmiddels
onafwendbaar lijkt.
België
Ook België kent een dergelijke
zelfstandigen-aftrek regeling niet. Maar daar zijn de BTW-tarieven op
dit moment lager dan in Nederland, zoals ook de accijnzen op brandstof
(voor vervoer en verwarming) veel lager en zijn de sociale premies ook
veel lager. Bovendien zijn de ‘leefomstandigheden’ er anders dan in
Nederland. Belgen sparen bijvoorbeeld makkelijker voor een woning dan
Nederlanders en de regels voor het afsluiten van hypothecaire leningen
(andere vormen fiscale aftrek) is ook anders.
Bovendien is België bezig met het moderniseren van het arbeidsrecht, met name op het gebied van bemiddeling van arbeid etc. Zie deze link naar een Belgische site met het laatste nieuws daarover.
Duitsland
In Duitsland zijn de regels voor
zzp-ers/freelancers ook strenger dan in Nederland. Wel is een starter
vrijgesteld van BTW in de eerste jaren en is begeleiding als ondernemer
mogelijk en bieden ‘arbeidsbureaus’ veel mogelijkheden aan om een
klantenkring op te bouwen. De BTW in Duitsland is sowieso lager dan in
Nederland. Ook bestaan er veel regelingen in Duitsland die de
‘mittelstand’ de middenstand waaronder vaak een kleine zelfstandige
en/of een familiebedrijf aanzienlijk stimuleren. Op de website van het Duitse Ministerie van Economie en Technologie valt te lezen dat zij de middenstand als motor van de Duitse economie ziet, waarbij zij ook met name jonge (Duitse, maar ook Europese!) mensen van belang acht.
Ook in Duitsland zijn de ‘leef-en
woonomstandigheden’ en het stelsel van premies en de situatie op de
woningmarkt iets anders dan in Nederland.
Kortom, het lijkt erop dat het er voor
de zzp-er/freelancer in Nederland niet veel makkelijker op wordt de
komende jaren. Er worden nu dan wel minimale beschermingsvoorwaarden om
te overleven als ondernemer door de overheid in het leven geroepen, maar
is dat genoeg?
Wellicht zou het beter zijn om wat meer
te kijken naar onze buurlanden waar de economie het beter doet dan hier,
in Duitsland en waar het consumentenvertrouwen niet daalt maar stijgt,
zoals in België.
Het aannemen van een wetsvoorstel waarin
het minimum uurloon en de minimum vakantiebijslag wordt geregeld voor
zzp-ers, is een voorzichtige stap in de goede richting, maar wellicht
slechts een druppel op de gloeiende plaat.
NB: Leest u a.u.b. de disclaimer, klik hier.
© Alle rechten voorbehouden aan rechtsbronnen.nl