Rekenen met rechtspraak
Laatste update 31 mei 2023
Inhoudsopgave:
Samenvatting (uit boek)
In dit boek werd een juridisch-kwantitatief onderzoek, een grootschalige structurele analyse, van WIPO-domeinnaamarbitrage behandeld. Het te analyseren onderwerp betrof conflicten over registratie en gebruik van internetdomeinnamen, waardoor inbreuk op een merknaam, handelsnaam of op andere intellectuele eigendomsrechten ontstond. Sinds de opkomst van internet had de zogenaamde ‘domeinnaamkaping’ (cybersquatting) een hoge vlucht genomen waardoor het aantal inbreuken toenam.
Omdat men ontevreden was over de uitkomsten van een procedure van de nationale gerechten, heeft de organisatie die het reilen en zeilen van internet beheert (ICANN) een systeem voor alternatieve geschillenbeslechting, de UDRP-procedure, ingesteld om tegemoet te komen aan de wensen van de partijen. Inmiddels zijn de meeste lidstaten van de VN toegetreden tot het TRIPS-Verdrag waarin ook op internationaal niveau samenwerking met WIPO is overeengekomen. Door het incorporeren van verdragenrecht in de nationale rechtstelsels van een groot aantal landen zijn registranten (en registreerders) van internetdomeinnamen uit de desbetreffende landen middels een clausule in de registratieovereenkomst verplicht een domeinnaamconflict bij een instelling die de UDRP-procedure verzorgt aan te spannen. Inmiddels zijn sinds de aanstelling van WIPO in 1999, als één van de grootste instellingen die de service verzorgt, meer dan 13.000 zaken gewezen. Voor dit onderzoek zijn ongeveer 4000 WIPO-beslissingen, gewezen tussen 2000-2003, geanalyseerd aan de hand van een door WIPO beschikbaar gestelde factorenlijst van 235 factoren.
De methode van het onderzoek was juridisch-kwantitatief van aard. Dat betekent dat met statistische berekeningen een systematische analyse werd gemaakt van de onderzochte verzameling uitspraken. Met de uitkomsten van de statistische analyse kan een voorspelling worden gedaan op de uitkomst van nog lopende zaken.
Bekeken werd hoe groot het percentage geslaagde en niet-geslaagde zaken was, in welke zaken een afwijkende beslissing was gevallen, welke factoren belangrijk waren voor de beslissing en welke niet, en of de regels van de procedure eerlijk verlopen waren. Daarmee is meteen de overeenkomst met traditioneel jurisprudentieonderzoek aangegeven.
Vanwege de grote dataset lag het voor de hand om onderdelen van het juridisch kwantitatief onderzoek te automatiseren, in plaats van deze handmatig uit te voeren zoals dit voorheen gebruikelijk was. Voor de identificatie van de WIPO-factoren in de beslissingen is gebruikt gemaakt van een (semi-automatische) zoekmachine, die Booleaanse zoektechnieken en similariteit combineert. Het zoekproces werd, vergeleken met een handmatige identificatie van meer dan honderd factoren in duizenden zaken, hierdoor aanzienlijk vereenvoudigd en versneld.
Er kleefden behalve voordelen voor het gebruik van de zoekmachine ook ‘betrekkelijke’ nadelen aan. Sommige factoren waren lastig terug te vinden, omdat ze niet uniek, expliciet, of eenduidig waren of simpelweg niet herkenbaar vanwege de (dubbel) ontkennende (juridische) formulering. Zoekacties moesten vaak een aantal keren verfijnd worden om de juiste term passend bij de factor te vinden. Bovendien moest de door de zoekmachine aangeduide aanwezigheid van termen in de beslissingen vaak handmatig worden gecontroleerd, omdat niet zeker was of het daadwerkelijk ook om de te identificeren factor ging, bijvoorbeeld wanneer de term niet uniek genoeg was om gemakkelijk terug te vinden.
De gevonden resultaten konden met behulp van een softwaremodule omgezet worden in coderingen en worden geïmporteerd in een spreadsheet. Voor toekomstige onderzoekers is het aan te bevelen dat zij gebruik maken van geavanceerder en krachtiger materiaal om tot nog snellere en betere resultaten van dit onderdeel te komen.
Tijdens het identificatieproces bleek dat de factorenlijst van WIPO niet objectief genoeg was en er factoren moesten worden verwijderd, aangepast of toegevoegd zodat iets meer dan de helft van de oorspronkelijke lijst overbleef. Met deze definitieve lijst van 170 factoren is een logistische regressieanalyse uitgevoerd om de voorspellingsfunctie, de significante factoren en afwijkende zaken van de dataset te bepalen. Omdat het aantal ter beschikking staande factoren zeer groot was - zelfs als in ogenschouw werd genomen dat alle beschikbare zaken (4067 zaken) in de analyse zouden worden gebruikt - is besloten de volledige beschikbare zakenset te analyseren, en niet te volstaan met het analyseren van een steekproef. Om een stabiele schatting van het model te kunnen bewerkstelligen is een bloksgewijze selectie gemaakt namelijk, een blok klager, verweerder, panel en restfactoren. Hierdoor konden zoveel mogelijk factoren in het onderzoek worden betrokken en werd de analyse zo min mogelijk kwetsbaar gemaakt voor overinterpretatie.
De resultaten van de logistische regressieanalyse waren wat de voorspellingsfunctie betreft minimaal te noemen. Het model kon niet veel beter voorspellen (1,6% winst) dan het nul-model waarin het percentage toegewezen zaken op 82% lag. Toch steeg de voorspellingsfunctie iets per blok en nam het aantal foute voorspellingen met 8% af. Vergeleken met de resultaten van andere onderzoekers die eerder de UDRP procedure kwantitatief onderzocht hadden, werden de resultaten wat betreft de significante factoren veelal bevestigd of genuanceerd en slechts in enkele gevallen tegengesproken. Zo bleek de status van de klager ook bepalend wanneer hij een bedrijf had en waren in plaats van één van de drie te bewijzen UDRP-elementen juist bepaalde omstandigheden daarvoor, die ook als zodanig in de UDRP opgesomd zijn, significant. Opvallend was bijvoorbeeld dat in dit onderzoek het bewijs zoals door de verweerder werd aangevoerd wèl significant was, althans voor WIPO-beslissingen, terwijl andere onderzoekers gevonden hadden dat bepaalde instellingen, waaronder WIPO, partijdig waren ten aanzien van het bewijs van de klager.289 Ook had het aantal arbiters dat in een zaak besliste geen invloed op de uitkomst van het geschil.
Overigens bleken de panelfactoren meer invloed te hebben op de uitkomst van de beslissing dan die van de klager en de verweerder. Alleen de significantie van de restfactoren, waaronder het aantal verstekzaken, konden de invloed van de panelfactoren overschaduwen.
Het aantal outliers in deze analyse besloeg met 144 zaken slechts 3,5% van de totale dataset. Uit de inhoud van een aantal van deze afwijkende beslissingen bleek dat in dié zaken zich een aantal uitzonderingen op de regel voordeden. Zo kreeg een verweerder die distributeur was gelijk, en zelfs een verweerster die verstek had laten gaan werd in het gelijk gesteld.
Verder bleek dat de kritiek van eerdere onderzoekers op het functioneren van het UDRP systeem op bepaalde punten, bijvoorbeeld over partijdigheid van grote instellingen (NAF en WIPO) ten aanzien van klagers, onterecht was. De opmerking dat de regels met betrekking tot de bewijslast en de standaard voor behandeling in de stellingen van partijen (parties contentions) onduidelijk waren, was aannemelijker.
Door de (juridisch) inhoudelijke interpretatie van de outliers werd duidelijk dat, ondanks de poging van ICANN om zoveel mogelijk omstandigheden in de UDRP te incorporeren, aan de hand van WIPO-jurisprudentie lacunes met betrekking tot het bewijzen van bepaalde omstandigheden werden aangevuld. Bovendien bleek dat de motiveringen van panelleden vaak gebrekkig waren of zelfs onjuist waren of gedeeltelijk werden weggelaten. Verder werden stellingen van partijen beknopt samengevat in de publicatie weergegeven, terwijl uit paneloverwegingen bleek dat juist de weggelaten details uit de stellingen wezen op gedetailleerde omstandigheden die de beslissing één bepaalde richting opstuurden.
De zesde onderzoeksvraag hield in of het mogelijk was om met een geautomatiseerd proces te achterhalen welke zaakskenmerken een belangrijke rol spelen bij de uitkomst van een juridische beslissing. Door middel van het gestelde in de hierbovenstaande paragrafen (en hoofdstukken) kan deze vraag bevestigend worden beantwoord.
Om het gehele verslag van het onderzoek te verkrijgen kunt u op deze link klikken. U komt dan bij de website van de uitgever terecht. Of bekijk een samenvatting en inleiding via academia.edu.
Relevante nieuwe ontwikkelingen
Domeinnaamkaping wetenschappelijke tijdschriften
Recentelijk is gebleken dat verlopen domeinnamen van gestopte of van domeinnaam gewisselde wetenschappelijke tijdschriften worden opgekocht door kapers en gebruikt voor nepversies van de tijdschriften. Door deze domeinnaamkaping kunnen nepversies snel gepubliceerd worden opgenomen in verwijzende databases zoals Web of Science of Scopus, wat interessant is voor onderzoekers die snel willen opklimmen. Voor de kapers is het een verdienmodel en zo verdiende een nepuitgever in 2021 een miljoen dollar met het “publiceren” van ruim 5.000 artikelen in een nepversie van Annals of the Romanian Society for Cell Biology..1
Verwijzingen, bronnen en links
- 1Zie het artikel van 31 mei 2023 in het NRC Handelsblad, ‘Verlopen domeinnamen van wetenschappelijke tijdschriften kunnen een goudmijn zijn’, waarin o.a. wordt gesteld dat kapers verlopen domeinnamen van gestopte of van domeinnaam gewisselde wetenschappelijke tijdschriften opkopen en deze gebruiken voor nepversies van de tijdschriften, waarmee wetenschappers snel een hogere status willen bereiken. Door deze domeinnaamkaping kunnen nepversies snel gepubliceerd worden en opgenomen worden in verwijzende databases zoals Web of Science of Scopus, wat interessant is voor onderzoekers die snel willen opklimmen, maar dit kan de betrouwbaarheid van wetenschappelijk onderzoek in gevaar brengen. Een nepuitgever verdiende in 2021 bijvoorbeeld een miljoen dollar met het “publiceren” van ruim 5.000 artikelen in een nepversie van Annals of the Romanian Society for Cell Biology. Met weblink: <https://www.nrc.nl/nieuws/2023/05/31/verlopen-domeinnamen-van-wetenschappelijke-tijdschriften-kunnen-een-goudmijn-zijn-a4165959>
© Alle rechten voorbehouden aan rechtsbronnen.nl en blogspot/rechtsbronnen